TÜİK 2024 Çocuk İstatistiklerini açıkladı: 15-17 yaş arası çocukların neredeyse yüzde 25'i işçi

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) sonuçlarına göre, 2024’te Türkiye nüfusunun yüzde 25.5’ini 0-17 yaş grubundaki çocuklar oluşturdu. Hane halkı iş gücü araştırması 2024 yılı sonuçlarına göre 2020’de yüzde 16.2 olan 15-17 yaş grubundaki çocukların iş gücüne katılma oranı yüzde 24.9’e yükseldi. Yani 4 çocuktan 1’i işçi olarak çalışıyor. 2024’te 15-17 yaş grubunda 3 milyon 894 bin çocuk bulunurken, bunların 970 bini kayıtlı işçi olarak çalışıyor. Buna ek olarak 504 bin çocuk da mesleki eğitim merkezleri (MESEM) kapsamında patronlara çalışıyor. Böylece toplamda çocuk işçi sayısı 1 milyon 474 bine ulaşıyor.

21 milyon çocuk var

TÜİK’in verilerine göre 2024 yılı sonu itibarıyla Türkiye nüfusu 85 milyon 664 bin 944 kişi iken bunun 21 milyon 817 bin 61’ini çocuklar oluşturdu. Çocuk nüfusun yüzde 51.3’ünü erkek çocuklar, yüzde 48.7’sini kız çocukları oluşturdu. 2024’te en yüksek çocuk nüfus oranına sahip olan il yüzde 43.8 ile Urfa olurken, yüzde 16.4 ile en düşük il Dersim oldu.

Aşılama oranı geriledi

2023’te canlı doğan bebek sayısı 958 bin 408 oldu. Doğan bebeklerin 491 bin 361’i erkek, 467 bin 47’si ise kız oldu. Beşli karma aşı (DPT+IPV+Hib) 3 doz ile aşılama oranı 2022’de yüzde 99.5 iken 2023’te yüzde 98.8 oldu. 2021-2023 sonuçlarına göre doğuşta beklenen yaşam süresi, Türkiye geneli için 77.3 yıl olarak belirlendi. Bebeklere konulan en popüler erkek ismi Alparslan, kız ismi ise ‘Defne’ oldu.

5 yaşta okullaşma oranı düştü

Okul öncesi eğitim seviyesinde beş yaş net okullaşma oranı düştü. 2022/23 öğretim yılında yüzde 85 olan okullaşma oranı 2023/24 öğretim yılında yüzde 84.3 oldu. İlkokul seviyesinde net okullaşma yüzde 95, ortaokulda 91.5 ve ortaöğretimde ise yüzde 88 oldu. İlkokul tamamlama oranı 2023/24’te yüzde 98.7, ortaokulda yüzde 97.7, ortaöğretimde ise 81.2 oldu.  Türkiye genelinde örgün eğitime devam eden öğrenci sayısı 18 milyon 710 bin 265 olurken bu öğrencilerin yüzde 51.3’ünü erkekler, yüzde 48.7’sini ise kız öğrenciler oluşturdu.

Giyemiyor, beslenemiyor, tatil yapamıyorlar

Gelir ve yaşam koşulları araştırması sonuçlarına göre 2024’te maddi yetersizlik nedeniyle çocukları yeni giysilere sahip olamayan hane halkı oranı yüzde 9.2, düzgün iki çift ayakkabı sahibi olamayan çocukların oranıysa yüzde 11.7. Maddi yetersizlikten günde en az bir kez taze sebze ve meyve tüketimi yapamayan hane halkı oranı yüzde 10, çocukların yüzde 32.3’ü de günde en az bir et, tavuk veya balık tüketemiyor. Çocukları için bir haftalık tatil masrafını karşılayabilen hane halkı oranı yüzde 51. Evden uzakta bir haftalık tatil yapamayan çocukların oranı yüzde 22.2. Yaşına uygun kitaplara ulaşamayan çocukların oranı yüzde 16.7 olurken, evde ders çalışabileceği uygun bir yere sahip olmayan çocukların oranı yüzde 21.5.

Bebek ölüm hızı binde 10’a çıktı

Ölüm ve ölüm nedeni istatistiklerine göre 2022’de binde 9.2 olan bebek ölüm hızı 2023’te binde 10 oldu. Doğumdan sonraki beş yıl içinde ölme olasılığını ifade eden beş yaş altı ölüm hızı da 2022’de binde 11.2 iken 2023’te 14.5’e çıktı.

4 yılda 377 bin çocuk işçi eklendi

15-17 yaş grubundaki çocukların iş gücüne katılma oranı 2020’de yüzde 16.2 iken 2024’te yüzde 24.9’a yükseldi. 4 yılda yüzde 8’lik artışla 377 bin çocuk daha işçi olarak kayıtlara eklendi. TÜİK verilerine göre, bu yaş grubunda 3 milyon 894 bin çocuk bulunurken, 2024’te bunların 970 bini kayıtlı işçi olarak çalışıyor. Öte yandan 2020’de MESEM’e kayıtlı çocuk işçi sayısı 143 bin 237’den 2024’te 504 bine çıktı. Böylece 2024’te kayıtlı toplam çocuk işçi sayısı 1 milyon 474 bine ulaştı. Kayıt dışı çalıştırılan çocuklar da dikkate alındığında çocuk işçi sayısının 3.5 milyona yaklaştığı belirtiliyor. Öte yandan 2024’te 970 bin çocuk işçinin 101 bini ise işsiz olarak kayıtlara geçti. Ölüm ve ölüm nedeni istatistiklerine göre 2023’te 15-17 yaş grubunda çocuk ölümleri en fazla, dışsal yaralanma ve zehirlenmeler nedeniyle gerçekleşti. Bu nedenle hayatını kaybeden 15-17 yaş grubundaki çocuk sayısı, 2023’te 13 bin 43 oldu. Kaç çocuğun iş cinayetinde can verdiğine ilişkin ise bir veri verilmedi. Yıllara göre çocuk işçi sayısında yaşanan değişim: “2020: 593 bin, 2021: 607 bin, 2022: 707 bin, 2023: 853 bin, 2024: 970 bin (resmi) + 504 bin (MESEM’li) = 1 milyon 474 bin.” (Haber Merkezi)